Geschiedenis

Gepubliceerd op 20 juli 2005

Historisch overzicht Z.R.Z.V.

1887: Als gevolg van het grote succes der op de IJssel gehouden zeilwedstrijden gaan de organisatoren over tot de oprichting der "Zwolsche Zeil- en Roeivereeniging".
De Zwolse Courant van vrijdag 23 september vermeldde over deze wedstrijden: "Naar wij vernemen zijn voor de roei- en zeilwedstrijd die a.s. zondag op de IJssel bij het Katerveer zal plaats hebben, tot heden ingeschreven 14 zeilschuiten en 12 roeiboten". Een advertentie op zaterdag 24 september in de Zwolse Courant: "Zeil- en Roeiwedstrijden te Zwolle. Stoomboot ZWARTEWATER Zondag 25 september a.s. vertrekt er een boot van Zwartsluis en Hasselt direct naar het terrein van de wedstrijd. Deelnemende klassen: Klasse I: Gondels, Klasse II: Pleziervaartuigen, Klasse III: Tjotters en andere open vaartuigen, Klasse IV: Open boten, Klasse V: Sloepen, Klasse VI: Roeiwedstrijd v. scheepvaart, Klasse VII: Roeiboten, Klasse VIII: Punters, Klasse IX: Gewone roeischuiten, zonder uitzondering geroeid door ingezetenen van Zwolle. Aan prijzen o.a. beschikbaar: Een fraai rookstel, twee bloemmanden, twee majolica kanne, fraaie pendule, terracotta beelden, een bierpul, een scheepskompas, een nederlandse vlag, een rooktafel, een revolver, een fraaie sigarenpijp, een inktkoker, twee rijksdaalders, drie rijksdaalders, een Gouden Willem."

Woensdag 28 september: een ingezonden stuk in de Zwolse Courant van de heer Jules van Hasselt, die zeer had genoten van de wedstrijden en aandrong op het oprichten van een "vereeniging".
Vrijdag 30 september: "Op woensdag 28 september is in een bijeenkomst der commissie die de roei- en zeilwedstrijden j.l. zo goed regelde, besloten tot oprichting van de Zwolsche Zeil- en Roeivereeniging. Eerlang zal uit de commissie een bestuur worden gekozen. De vereeniging hoopt dat velen zullen toetreden en mag zich reeds verheugen in een 40-tal leden. De bijdrage der leden is op f 1,50 bepaald, terwijl men als donateur voor f 5,00 van zijn belangstelling zal kunnen laten blijken. Na het succes dat de eerste wedstrijd had, mag verwacht worden dat het de nieuwe vereeniging niet aan steun en medewerking zal ontbreken.

1888: De Vereeniging telt reeds 370 leden en donateurs, waarvan 60 werkende leden (uitsluitend mannelijke). De contribuie bedraagt voor leden f 1,50; donateurs f 5,00 en werkende leden f 7,50.

1890: De "conservatieven" ergeren zich aan de ZZ & RV. De burgemeester wendt zich in een ernstig gestemd schrijven tot het bestuur: "Geen blote benen meer in de stadsgracht!".

1893: Het botenbezit bedraagt: 1 vierriemsgiek (inrigged, vaste bank), 2 tweeriemsgieken, 1 sloep (zwaar eikenhout) en 1 sloepwherry.

1895: Op 16 juni clubtocht per stoomboot naar Urk, muziek aan boord. Groot succes! De heer E. Helder bedankt als voorzitter, waarop zijn benoeming tot erelid volgt.

1896: Wegens onvoldoende deelname gaan de te organiseren roeiwedstrijden niet door. Alleen Laga, Neptunus en Nereus schreven in. Op 5 juni houdt men onderlinge roeiwedstrijden.

1897: Het animo voor de roeisport is gedaald, de secretaris klaagt in zijn jaarverslag over concurrentie van "Koning Velo".

1898: Wederom een stoomboottocht georganiseerd naar Urk. Het slechte weer veroorzaakte bij de dames veel zeeziekte. Tijdens de Kroningsfeesten werd de schuitenhuis versierd en werd een gondelvaart gehouden door de stadsgrachten. Opgericht werd een aspirantenafdeling werkende leden beneden 16 jaar, deze is bij gebrek aan belangstelling later weer opgeheven.

1900: Van de "fiets" is het nieuwtje af, opleving in de roeisport. Er worden in samenwerking met de VVV roeiwedstrijden georganiseerd op de IJssel met Nereus, De Hoop, Daventria, Het Spaarne en Willem III. Diner in de "Keizerskroon" (Kamperstraat, de kroon is nog aanwezig). Nafuiven op de Zwolse kermis.

1902: Ook in de zeilsport komt opleving, wedstrijden in het ring- en handicap-zeilen. Een tiental leden voorzien zich van een Sharpie naar ontwerp van J.P.G. Thiebout. De "one-design-clan" houdt rgeregeld wedstrijden op de IJssel. De onderafdeling "Zeilclub Zwolle" wordt opgericht, doch later weer opgedoekt.

1903: De roeisport kwijnt. Er wordt geklaagd over verveling en gemakzucht der roeiers. Er bestaat weinig animo voor een nieuw onderdeel: "het bomen van zandbakken".

1905: Het bestuur klaagt over onoordeelkundig gebruik der boten. In een driepersoons wherry wordt soms met zeven man naar het Katerveer geroeid. "Waarom gaan die lui niet met de tram?" vraagt de secretaris in zijn jaarverslag.

1906: Grote opleving! En geen wonder, het werkend lidmaatschap wordt opengesteld voor DAMES!

1909: Het oude botenhuis wordt slecht en onderhoud kost te veel, bovendien is het te klein geworden. Het wordt verkocht voor f 450,00 en er is van Willem III een nieuw boothuis overgenomen.
De heer Martijn van der Biessen heeft in de totstandkoming van de nieuwe behuizing zeer veel gedaan. Het botenhuis lag in de "Amstel" in Amsterdam en moest naar Zwolle gesleept worde. Het vervelende was dat dit botenhuis op kisten en tonnen dreef. De heer Overink, eigenaar van de stoomboot "Vitesse" nam de opdracht aan het botenhuis voor f 300,00 (op eigen risico) naar Zwolle te slepen. De mensen van Willem III hadden, om het drijfvermogen nog wat te vergroten, enkele extra tonnen onder het botenhui saangebracht. De reis zou gaan over Keulsevaart, Rijn en IJssel.
Tot Vreeswijk ging alles redelijk goed, op de Rijn bij Wijk van Duurstede verslechterde de toestand en het botenhuis begon steeds zwaarder te trekken, het ging slagzij maken en men besloot achter een krib voor anker te gaan. Op de Rijn had men n.l. veel harder moeten trekken en daardoor was schroefwater het schuitenhuis en kisten binnengestroomd. Zo kwam men met de nodige moeilijkheden aan bij de IJsselkop, waar men besloot om de deuren van voor- en achterkant open te zetten zodat het overkomende schroefwater door de achterdeuren kon wegstromen.
Nadat de Schipbrug bij Doesburg op het kantje af goed gepasseerd was, kwam "lekke Willem" zoals het botenhuis tijdens de sleep heette, met het hekwerk van het boventerrasje aan de brug bij Zutphen vast te zitten. Toch kwam men ’s avonds om 9 uur aan bij het Katerveer.
De Bond van Lichamelijke Opvoeding schrijft in Zwolle vierdaagse roeiwedstrijden uit. Tot besluit hiervan wordt op 20 juli een luisterrijk avondfeest gehouden.Op vier verlichte pontons, met muziek en vaatjes bier, wordt met gasten, waaronder het Gemeentebestuur, de VVV, etcetera, van het Katerveer naar de Sassenpoort gevaren.

1910: Het "Schuitenhuis" wordt meer en meer sociëteit, waar de dames the en de heren een biertje of iets anders komen drinken.
De conciërge-kastelein-kelner-bootknecht is Lucas Bouwknecht, tevens instructeur voor beginnelingen. Om de borrel koud te houden werd de kruik aan een touw over boord te hangen; de borrel werd dan wel eens een beetje slap want volgens Lucas kon er wel eens wat water in komen. Meestal "proefde" Lucas eerst voor hij de kruik liet zakken en toch moest de kruik vol blijven.

1911: Op aandringen van de vele zindelijke leden wordt overgegaan tot het aanschaffen van een "douche", met een handpomp aangesloten op de stadsgracht. Pas in 1917 wordt op de stadswaterleiding overgeschakeld.

1914: De Wereldoorlog breekt uit, doch voor de Z.Z. & R.V. blijft het motto: "roeien".

1915: Het ledenaantal groeit. Het botenmateriaal wordt uitgebreid, onder andere wordt de "Gothia" aangekocht.

1916: Het schuitenhuis wordt uitgebreid met een dames-kleedgelegenheid. Belangrijke verbeteringen worden aangebracht, de drijftonnen hersteld wegens angstig overhellen naar stuurboord.

1918: De penningmeester kan het wegens de duurte der tijden niet meer volhouden; de contributie wordt verhoogd tot f 15,00.

1920: …. en volgende jaren munten uit door gezellige, gecostumeerde waterfestijnen, putswedstrijden op het vlot, kortom een zeer geanimeerd verenigingsleven.

1924: Ter gelegenheid van Koninginnedag de grootse intocht van Prins Tali Aboe met groot gevolg. Oprichting van de afdeling "Juniores".

1925: De "Mieke" wordt par"does" doormidden gevaren.

1926: De "Roely" en "Annie" worden aangekocht, later de "Pip".

1928: Op Koninginnedag wordt weer deelgenomen aan het avond-waterfestijn met een schitterende vorstelijke bruiloftsgroep.

1929: De 1-persoons wherry "Gothia" wordt op het Zwarte Water overvaren, roeier was de heer Schulte Nordholt. De boot is gerepareerd bij Deichman en Ritchie in Rotterdam en kwam als "Gothia II" weer in de vaart.

1930: Nieuwe bewerking van het clublied. Een nieuw bestuur verricht veel goed werk. De naam van de vereniging wordt omgedoopt in "Zwolsche Roei- en Zeilvereeniging" en terecht. Roeien was steeds de hoofdzak en in het spraakgebruik is het nooit anders geweest dan de "Roei en Zeil".
De statuten worden Koninklijk goedgekeurd waardoor de vereeniging rechtspersoonlijkheid verkrijgt. De heer Martijn van der Biessen wordt tot Erelid benoemd. Een welverdiende hulde voor het vele werk in tientallen jaren door hem voor de vereeniging verricht. Helaas sterft hij kort daarna.

1932: Vergaan van de "Gothia II". Hiermee wordt deze naam voorgoed uitgebannen en een nieuwe boot wordt "Tureluur" gedoopt.
De Z.R.Z.V. sluit zich aan bij de Nederlandse Roeibond.

1934: Dr. A. Sollewijn Gelpke wordt voorzitter, H. Schulte Nordholt secretaris. De "Waterhoen", een zeilschouw, wordt aangeschaft. Er wordt een grammofoonplaat met het clublied gemaakt en verkocht voor f 2,50.
Het botenhuis is verplaatst van de Friesche Wal naar het voormalig zwembad aan het Zwarte Water.
"Hendrik" gaat heen en "Berend" (v.d. Wetering) doet zijn intrede. De boete voor "niet naar behoren afschrijven" wordt verlaagd van f 1,00 tot f 0,50.
In juni een roeitocht met de Groninger roeivereniging De Hunze door de stadsgrachten en naar het Katerveer. In september roeiwedstrijden in Groningen, dames stijlroeien krijgen een tweede prijsen heren vier, bestaande uit Zwart, Smit, Prinsen, Nuszmeyer en Piquet, een eerste prijs.

1935: De "Zwaluw" wordt aangekocht wegens overbelasting van de "Stad Zwolle".
P. Bosman neemt zitting in het bestuur, aanschaffing van de 16 m² voor f 375,00 op 19 april gedoopt als de "Meerkoet".

1936: De vereniging heeft 111 leden, waaronder 12 booteigenaren, 27 juniorleden, 2 kano-, 7 donateurs. Er wordt geklaagd over de "rozengeur" in de kleedkamer na het krachtnummer van de heren-vier.

1937: Gouden Jubeljaar! Vlootrevue in de stadsgrachten, uitgebreide zeil-, roei- en kanowedstrijden op het Zwarte Water met medewerking van de Z.V.Z., Hollands Venetië, de Hunze, Daventria, Tubantia, de IJssel, Wetterwille en de Peddelaars. Diner en grootse feestavond in Odeon. Uitbreiding van de vloot met "Jubilee", "Watersnip" en "Lolliepop". De vereeniging sluit zich aan bij de N.N.W.B. De oud-leden bieden de vereeiging tevens een gladde skif, de "Kemphaan" aan.

1938: Eerste zeilwedstrijden te Hasselt. In het verslagjaar sloot de jaarrekening met een bedrag van f 3750,49. Uitgaven jubileum: f 645,39 en de post aankoop boten: f 620,25. Het nadelige saldo was f 223,37.
Dr. Sollewijn treedt af en wordt Erelid, Mr. O.A. v.d. Meer volgt hem op als voorzitter. De medische sportkeuring wordt verplicht gesteld. Plan voor overdekte botenberging t.b.v. booteigenaren.

1939: Bouw van eerder genoemde overdekte ligplaats voor zeilboten. Vele roeisuccessen o.a. bij Kamper Watersportdag 4 eerste en 1 tweede plaats in de overnaadse vier, in Leeuwarden wordt de Z.R.Z.V. eerste in het totaal klassement.
Op de jaarvergadering ontvangt mej. Ph. Hamer (moeder van de voorzitter 1974-1978) de Piet Hein-medaille in goud, voor de prestatie dat zij als eerste vrouw de roeivaardigheidsproef voor de vijfde maal heeft afgelegd.

1940: Oorlog…. Geen schade aan materiaal, toevloed van nieuwe leden door gewijzigde vakantieplannen. In verband met zomertijd botenhuis geopend van 9-22 uur. Vergaan van de oude "Watersnip".
Mr. M. Veeneklaas volgt Mr. v.d Meer op als voorzitter.

1941: Verschijnen van het "ZRZV-journaal" (later verdwenen op last van de Duitsers), oprichting der "fuifcommissie", "Stad Zwolle" en "Annie" met pensioen.

1942: Tijdelijke uitbreiding der vloot met "Michieltje" en "37" van Roeivereeniging "De Vliet" uit Leiden, huur f 600,- per jaar. Aankoop van de "Vecht".

1943: De Z.R.Z.V. neemt met succes deel aan de "Stertocht" naar Zaandam. Door een ledenwerfactie slaagt men erin het ledental op 330 te brengen.
Record aantal vaardigheidsproeven, aankoop "Stad Zwolle II".

1945: Woelige septemberdagen, roeiboten veilig opgeborgen. "Berend" duikt met motor- en zeilboten onder aan de Vecht. Leden kunnen inschrijven voor oprichting nieuw botenhuis; in december was het totaal al f 68700,-.

1946: "Berend" is 12½ jaar bij de Roei, de Akkrumer jol "Fuut" wordt gekocht; de heer J. Schriemer benoemd tot Erelid.

1947: Opening "semi-permanent botenhuis", de heer H. Schulte Nordholt wordt benoemd tot Erelid.

1948: Een novum in de Nederlandse roeiwereld; de prestatietocht Zwolle-Kampen wordt verroeid.

1949: Verzoek aan B&W, VVV en Politie teneinde het spuwen door de kwajongens van de bruggen te doen stoppen of te beperken door toezicht.

1950: Er waait een flinke storm in de Z.R.Z.V.

1951: De uitbreiding van de Z.R.Z.V. met een loods voor overdekte ligplaatsen voor booteigenaren is een feit geworden; G. Schrale wordt Erelid.

1952: Viering 65-jarig bestaan. Op de zeer geslaagde districtswedstrijden wordt voor het eerst in de geschiedenis op Zwolse wateren in "achten" geroeid. Een nieuw clubhuis wordt op het dak van de bestaande loods gebouwd.

1953: Het nieuwe clubhuis wordt door burgemeester Jhr. Mr. G.A. Strick van Linschoten geopend met het hijsen van de driekleur.

1954: Pluvius regeert het grootste deel van het roeiseizoen, wat de roeiprestaties niet ten goede komt.

1955: Het winterroeien wordt ingesteld en blijkt een succes!

1956: Door de dames-stijl-vier worden eerste prijzen behaald in Groningen en in Kampen

1957: Plan voor indoor-training! Sluit u aan bij de Reddingsbrigade; door wekelijks voor het diploma reddend zwemmen te oefenen blijft u in goede conditie en neemt u gelijk uw wekelijkse bad!

1958: Het roei-animo neemt sterk toe; totaal aantal uitgevaren boten bedraagt 2032 in tegenstelling tot de 932 stuks in 1957.

1959: Bootsman "Berend" v.d. Wetering gaat met pensioen. Met het te water laten van de "Berend" blijft een herinnering aan de zeer gewaardeerde werkzaamheden van de bootsman, die na ruim 25 jaren de Z.R.Z.V. trouw te hebben gediend, afscheid neemt. De heer P. Bosman wordt Erelid.

1960: Controverse tussen Zwolle en Kampen. Wederzijdse rooftochten worden ondernomen. Zwolse roeiers versieren d Koornmarktpoort.

1961: Aanschaf van de gladde vier "d’Allure", mevrouw Roelen verricht haar doop. De damesstijlploeg boekt grote successen. Zij wordt eerste op de wedstrijden van de Amsterdamse Roeibond en wint de Koninklijke Hollandbeker.

1962:Het 15e lustrum! Districts- en Nationale Jeugdwedstrijden op het Zwarte Water. Receptie in Wientjes, diner in Gijtenbeek, en jubileumbal in Odeon. Het eerste jeugdbestuur, bestaande uit Dineke Smit, Yoce Berk, Ton Koerts Meijer en Arjan Veldhuis, doet zijn intrede. Zij organiseren in de grote zaal van de Buitensociëteit een daverend propagandfeest m.m.v. het trio Pim Jacobs en Rita Reys, na afloop tot diep in de nacht dansen in twee zalen van de Buitensoos. Stichting van het botenfonds, de clubblazer doet zijn intrede.

1963:Bloei-jaar voor het wedstrijdroeien, de dames-stijl-vier winnares op de districtswedstrijden. In Deventer worden 3, in Arnhem 2 nummers gewonnen. Ook keert de "Soerabaja-beker" terug in Zwolle terug. De "Vechtjas" wordt aangekocht, bootsman Harm Wey licht zijn anker.

1964:Internationale roeiwedstrijden op het Zwarte Water, 5 Duitse verenigingen nemen deel. De "Zwolsche" brengt met groot animo tegenbezoeken. Veel successen worden geboekt, waaronder zeven eerste- en negen tweede prijzen. Succesvol in deze jaren waren coach G. Kranenborg met de dames Voskuil, Wolthaar, Zwanenburg, Brok, Lenderink, Bodewes, Fuite, Peeters, coach L. Kaptein met de jongens ter Hoeve, Bokkers, Van Wezel, Post, Vennenbos, coach A. Veldhuis met de dames snelvier waaronder Smit, de Groot, Nijhout, Schilperoord en Schotkamp. De heer N.J. Elemans draagt de voorzittershamer over aan J. Wartena, aan de heer Elemans wordt het erelidmaatschap aangeboden. De nieuwe zeilboot "Katerdijk" wordt aangekocht, Jan Rump wordt bootsman van de Z.R.Z.V.

1965: De ZRZV verhuisd van het Zwarte Water naar de Westerveldse Kolk omdat ze moet wijken voor de aanleg van de A28. In dit jaar werd voor 6.000 gulden een terrein gekocht en voor 20.000 verbouwd.
1966: Officiële opening van de ZRZV. Jachthaven te  Hasselt (?) Afscheid van de botenloods aan het Katerveer.
1968: Officiële opening van de nieuwe botenloods en het clubgebouw aan de Holterbroekerdijk.
1975: Wegens gebrek aan belangstelling en medewerking besluit het bestuur de societeit (demonstratief) te sluiten. Als reactie van de leden volgt de oprichting van een nieuwe barcommissie.
1977: Bij de Gemeente Zwolle bestaan vergevorderde plannen om een jachthaven voor zo’n 500 boten te vestigen in de Westerveldse Kolk.
1980: De ZRZV wordt uitgeroepen tot de beste amateur-sportvereniging van het jaar. Ook in 1981 is dat he geval.
1989: er zijn plannen om een nieuwe werkplaats te bouwen. Tot dan worden de reparaties uitgevoerd in een afgesloten gedeelte van de botenloods waar weinig licht is. De ruimte is veel te klein. Bovendien kan de ruimte in de botenloods niet langer gemist worden.
1990: de bouwvergunning voor de werkplaats lijkt er aan te komen. Die werkplaats is nu nog de kantine van een hondendressuurvereniging en staat in de Marslanden. Het slopen van de werkplaats en het weer opbouwen moet door de leden van de vereniging worden gedaan.
1991: de werkplaats wordt in gebruik genomen. Er worden plannen gemaakt voor de renovatie van het clubhuis.
1992: Voor de lustrumfestiviteiten van dit jaar is het botenhuis op tijd gerenoveerd. Tijdens de renovatie was een bar in de werkplaats geïmproviseerd die prima voldeed. De botenloods is aangepast met nieuwe stellingen.
1993: het steeds groter wordende aantal boten leidt tot plannen om een uitbreiding van de botenloods te realiseren, maar hoe is de grote vraag.
1994: de botenloods is uitgebreid (in eigen beheer met eigen leden) waardoor bovendien de enorme rommelzooi naast de botenloods tot het verleden behoort. De wens om een ruimte te hebben voor ergometers en overige onderdelen van de instructie, kan nog niet worden vervuld.
1995: op laste van de gemeente moest de gastank worden verplaatst en voorzien van de een omheining. Minder mooi is het bericht dat de Westerveldse Kolk zou moeten worden gebruikt als slibdepot wegens de uitvoering van werkzaamheden aan de nieuwe bruggen over het Zwarte Water. Gelukkig gaat dit uiteindelijk niet door.
1997: er is geld gevonden voor het opknappen van de vlotten waar al in 1996 om werd gevraagd. Ook de landhoofden worden verbeterd. De botenloods krijgt nieuwe deuren. Er is nog steeds geen ergometerruimte.
1999: Een bouwcommisiie wordt opgericht voor het maken van een plan voor de verbouwing van de botenloods en de societeit.